Professionele leergemeenschappen (PLG's) zijn een manier voor leerkrachten, schoolleiders en externe deskundigen van verschillende scholen om samen te komen en met een facilitator te discussiëren over specifieke behoeften, gemeenschappelijke uitdagingen en oplossingen die in de klas worden toegepast. Deze manier van educatieve professionele ontwikkeling is een vorm van levenslang leren en heeft bewezen zeer effectief te zijn. Om dit concept uit te leggen, ontwikkelde VVOB in Zuid-Afrika een reeks van vijf video's. 

PLG's in de praktijk
In deze video wordt PLG in 18 minuten uitgelegd. In de eerste minuut van de video wordt een definitie van het begrip gegeven. 

"Gemeenschappen die het kader en de noodzakelijke ondersteuning bieden voor groepen van leerkrachten in de klas, schoolleiders en vakadviseurs om collectief deel te nemen aan het bepalen van hun ontwikkelingstrajecten. En om samen activiteiten op poten te zetten die hun ontwikkeling stimuleren."

Vijf afdelingshoofden van naburige scholen in Bethlehem, in de provincie Vrijstaat, vormden onlangs (op het moment dat de video werd opgenomen) een PLG. De video toont een verkorte versie van de tweede bijeenkomst. Tijdens de eerste bijeenkomst bespraken de leden de moeilijkheden die zij in hun eigen school ervaren. Op basis van hun behoeften werd er een plan opgesteld op rond welke onderwerpen ze in de komende maanden wilden behandelen.

Bij de start van de tweede bijeenkomst wordt afgesproken de nadruk te leggen op het onderwijzen van waarde en plaatswaarde in wiskunde, wat een gedeelde uitdaging bleek te zijn voor alle leden van deze PLG. Tijdens de bijeenkomst worden trefwoorden als samenwerking en wederzijds respect en focus op het aanpakken van echte behoeften op het beeld geplaatst om de verschillende aspecten van een PLG-bijeenkomst te benadrukken. 

Het is duidelijk dat er een open communicatie is aangezien de PLG-leden gemeenschappelijke problemen bespreken en oplossingen delen. Aan het einde van de bijeenkomst worden de datum en de onderwerpen voor de volgende bijeenkomst bepaald. Omdat een van de leerkrachten een nuttige leermethode voor de 'place value learning challenge' heeft gedeeld en er enthousiasme is onder de andere leden, zal zij een demonstratie geven tijdens de derde bijeenkomst. 

Aan het eind van de video geven de leden hun mening over PLG en hoe het voor hen nuttig is geweest.

Het faciliteren van een PLG

Het onderwerp van deze video is de ondersteunende rol van de facilitator. Een facilitator neemt drie belangrijke rollen op: coördineren, leiden en participatie mogelijk maken.

Het ondersteunen van een PLG 

Er zijn twee belangrijke gebieden van ondersteuning bij PLG's: het schoolmanagement en de ondersteuning door deskundigen.
 
Francois van Heerden (directeur speciale school): "Als directeur moet je je afvragen: wat heb ik te verliezen en wat kan ik winnen bij het ondersteunen van een PLG." 

Getuigenissen 

Het concept van PLG's wordt goed onthaald door leerkrachten, externe deskundigen en schoolleiders. In deze video vertellen verschillende leden van een PLG hoe zij deze manier van een leven lang leren ervaren.

"Leraren komen op een heel ander niveau met elkaar in contact dan wanneer ze alleen een cursus volgen. Tijdens de PLG is het duidelijk dat alle leerkrachten met dezelfde problemen worstelen, we kunnen elkaar helpen, nieuwe ideeën ontdekken en ze uitvoeren", zegt Elizabeth Fichardt, leerkracht.

Kernpunten

De laatste video is een synthese: PLG wordt doeltreffend geacht wanneer aandacht wordt besteed aan de volgende kernpunten:

  1. Behoeftegerichte en praktijkgerichte aanpak.
  2. Wederzijds vertrouwen en respect.
  3. Collectieve verantwoordelijkheid voor de lessen.
  4. Gedeelde visie en een duidelijke focus op het garanderen van onderwijs voor alle leerlingen.
  5. Samenwerkingsgericht en reflectief onderzoek.
Wil je meer te weten komen over VVOB in Zuid-Afrika? Klik dan op deze link. 

Toolkits ontworpen door DBE met de steun van VVOB in Zuid-Afrika over PLG's voor de verschillende betrokken actoren zijn hieronder te vinden.