Kathleen Heugh is experte op vlak van twee- en meertalig onderwijs aan de University of South Australia. Zij was dus de geknipte persoon om uit te nodigen op ons internationaal gastcollege over meertaligheid op 13 november 2019 in Gent. Op het einde van deze inspirerende dag vroegen we wat haar het meest zal bijblijven en wat ze zelf geleerd heeft deze dag.

Lees hier het verslag, bekijk de foto's en presentaties en/of herbekijk het volledige gastcollege. 

“Wat mij is bijgebleven is dat leerkrachten en lerarenopleiders erg bezorgd zijn over het feit dat er beleidsmatig geen ruimte is voor thuistalen in de klas en dat ze als gevolg niet weten hoe ze die thuistalen nuttig kunnen inzetten in de klas. We leven in een steeds diversere samenleving en als we hier niet op anticiperen zal dit heel wat sociale problemen met zich meebrengen. Als kinderen niet van in het begin meezijn, blijven ze aan de zijlijn staan en is het nadien enorm moeilijk om mee te draaien in de samenleving.”

Het juiste evenwicht

Tijdens het gesprek benadrukt Kathleen dat het functioneel inzetten van thuistalen enorm veel voordelen heeft. “Het zorgt voor inclusie en zet de leerling zelf op de eerste plaats. Daarnaast is het belangrijk om niet enkel te focussen op de taal zelf, maar ook op de kennis en de cultuur die verbonden is aan de thuistaal. Het verrijkt enerzijds de andere leerlingen en anderzijds is deze kennis een sterk hulpmiddel voor het verwerven van de instructietaal.”

Leerkrachten zijn vaak bang om de controle te verliezen wanneer ze thuistalen zullen toelaten in de klas. Maar dat is nergens voor nodig vertelt Kathleen. “Het is een langzaam proces waarbij je als leerkracht zelf je weg moet zoeken om meertaligheid een plek te geven in de klas. Het is een kwestie van het juiste evenwicht vinden. Sommige leerkachten vrezen dat ze de controle zulllen verliezen omdat ze dus niet altijd zullen verstaan wat leerlingen onderling tegen elkaar zeggen en omdat leerlingen misschien andere kennis de klas binnenbrengen. En dat is net een grote opportuniteit. Je kan als leerkracht veel opsteken van deze nieuwe kennis. Bovendien voelen leerlingen zich aanhoort, voelen ze zich beter en zijn ze gemotiveerder om bij te leren.”

Het belang van samenwerking en communicatie

Naast haar bezorgheden, geeft Kathleen aan dat projecten rond meertaligheid zoals dat van Onderwijscentrum Gent waarover Ayse Isçi kwam vertellen tijdens het gastcollege, veelbelovend zijn. “Initiatieven zoals deze tonen aan dat samenwerking tussen beleidsmakers, onderzoekers en onderwijs heel waardevol zijn. Verder ben ik ervan overtuigd dat dit inspirerend kan werken voor bijvoorbeeld andere steden en gemeentes om ook meer in te zetten op meertaligheid." Daarbij kan Sven Gatz, de eerste Brusselse Minister van Meertaligheid, een belangrijke rol spelen, stelt Katheen. Zij gingen in dialoog met elkaar tijdens het panelgesprek.

"Het is bovendien van belang dat we verder kijken dan enkel onderwijs. Wanneer meertaligheid verankerd is binnen een samenleving zal het eenvoudiger zijn om dit door te trekken naar het onderwijs. En hierbij is communicatie onmisbaar.”

Zo is het aan de ene kant belangrijk dat de juiste informatie naar het brede publiek wordt gecommuniceerd. “Via digitale media kunnen we mensen informeren en sensibiliseren. Het gaat immers vaak om onwetendheid en angts voor het onbekende.” Daarnaast kan je ook op kleine schaal zaken in beweging zetten die op lange termijn een groot effect hebben. “Die angst en onwetenheid heerst ook vaak bij ouders. Zij houden zich vaak krampachtig vast aan het idee dat hun kind enkel de nieuwe taal moet spreken om mee te kunnen op school. Door deze ouders goed te informeren over het belang van het gebruiken van de thuistaal en hen hier nauw bij te betrekken, zullen ze hier op termijn de meerwaarde van inzien.”

Op de goede weg

Dat er nog werk aan de winkel is, is zeker. Toch geeft het hoop dat er zoveel lerarenopleiders, leerkrachten, pedagogisch begeleiders en studenten aanwezig waren tijdens deze dag vol inspiratie om meertaligheid een plaats te geven binnen het onderwijs. “Het doet enorm veel deugd om te zien dat er zoveel mensen zijn die zich willen inzetten voor duurzaam en inclusief onderwijs voor elk kind. Dit creëert verbondenheid en geeft kracht om er samen voor te gaan.”

 

(Her)beleef het gastcollege 'Grenzeloos leren over meertaligheid'(Her)beleef de digitale leerweek over meertaligheid in het onderwijsOntdek de inspirerende verhalen van onze internationale VVOB-collega's over meertaligheid