Op visite in Rwanda
In maart ontvangen we onze vrienden uit Rwanda en Cambodja voor de internationale leerweek gender en onderwijs. Ter voorbereiding van deze uitwisseling trok collega Soetkin samen met Lien Van Eecke, lerarenopleider aan hogeschool VIVES in Kortrijk en lid van de eNSPIRED werkgroep gender, naar Rwanda waar ze kennis maakten met onderwijsspecialisten ter plaatse. De reis en het contrast tussen beide onderwijssystemen lieten een blijvende indruk na op Lien. Lees er alles over in dit reisverslag.
Gender in het klaslokaal
Wat sociaal aanvaard wordt voor een biologisch geslacht, bepaalt de verwachtingen van onze omgeving en beïnvloedt verschillende aspecten van ons leven. Genderstereotypen als ‘meisjes dragen roze’ en ‘jongens huilen niet’ zijn ook vandaag nog schering en inslag in de volksmond. Samen met eNSPIRED nemen we de genderproblematiek dit schooljaar onder de loep. Wereldwijd zoeken we naar kaders, inspirerende praktijken of modellen die we meenemen als inspiratie voor lerarenopleidingen en begeleidingsdiensten in Vlaanderen. Want hoezeer we ook denken dat ons landje het goed doet, is er nog heel wat ruimte voor verbetering.
Gender in Vlaanderen
Enerzijds vertellen we onze leerlingen dat ze kunnen zijn wie ze willen ongeacht hun geslacht, maar tegelijkertijd werkt ons gedrag als leerkracht clichés in de hand die genderongelijkheid bevestigen. Vlaanderen kent namelijk geen genderresponsief systeem dat deel uitmaakt van het curriculum van lerarenopleiding om hen te leren omgaan met genderverschillen en genderstereotypen. In Rwanda kampen ze met een gelijkaardige problematiek, maar staren ze zich niet blind op de uitdagingen en gaan ze op zoek naar oplossingen. De invoering van een genderresponsief systeem in de lerarenopleiding is er alvast een inspirerend succes!
Barrières overwinnen in Rwanda
Tijdens ons bezoek aan Rwanda werd snel duidelijk hoe belangrijk de ontwikkeling van een genderresponsieve toolkit van FAWE en VVOB is voor het onderwijs. Voor Rwandese schoolleiders en vakgroepsverantwoordelijken is het een echte openbaring. Dankzij de toolkit rees het besef dat meisjes onbewust steevast op de tweede plaats kwamen in het klaslokaal. Daarom betrekken leerkrachten nu leerlingen in het verhaal via gender clubs. Jongens en meisjes werken er nauw samen met extra aandacht voor leiderschap door vrouwen. Via Tuseme (= Speak out) clubs laten meisjes hun stem zelfs horen tot in de lokale politiek, waar ze streven voor gelijkwaardigheid en het recht op onderwijs in hun gemeenschap.
Broodnodige verandering
In Vlaanderen bestaat er geen uniform genderbeleid in de lerarenopleiding, met de nodige gevolgen van dien. Al in het kleuteronderwijs merk je hier dat jongens en meisjes nog lang niet evenwaardig zijn. De inspanningen van hogescholen afzonderlijk bevestigen de nood aan een overkoepelend GRP-beleid doorheen alle domeinen van de lerarenopleiding. Het is dan ook onze taak om inspiratie van over heel de wereld om te zetten in de praktijk.
Bouw als leerkracht, lerarenopleider, schoolleider of pedagogische begeleider mee aan het onderwijs van morgen en ontdek inspirerende praktijken van onderwijsexperts uit Rwanda en Cambodja. Kom op 20 en 21 maart naar de eNSPIRED leerweek, ontmoet specialisten uit Rwanda en Cambodja en sta meer genderresponsief voor de klas!
Een artikel en beeldverslag door Lien Van Eecke, Docent VIVES Hogeschool Kortrijk
